Радио шагнаха
радио
90.8 FM
Улаан-Үдэ

102.4 FM
Хэжэнгын аймаг
ТВ
«Стрела-Телеком»
55 тобшо
спутник
«Ямал-401»

Шууялдая буряадаараа

Дүү басаган. Үдэрэй хубаари. Ням гараг – понедельник

Шагнаха

Дүү басаган. Үдэрэй хубаари. Ням гараг – понедельник.

Чигчи.
Амар мэндүү, эрхим хүндэтэ миний нүхэд! Хартаабха хамартай хүбүүд, пүлсэгэр хасартай басагад, сэбэрхэн шарайтай эжынэр, шэрүүхэн һахалтай абанар, бууралхан тархитай үбгөөнэр, сэсэнхэн ухаантай эмгээнэр!
Үнинэй хайрата таанадтайгаа уулзаагүй, таанадтайгаа хөөрэлдөөгүй –шашаагүй, зугаалаагүй, энеэлдээгүй! Жаргалтай гээшэм аргагүй! Баяртай гээшэм хэлэшэгүй! Сээжэмни тэһэрхээ байна, сэдьхэлни дүүрэжэ байна, зүрхэмни түшэгэнэжэ, хоолоймни һалаганажа, бархирха дурамни хүрэжэ, бэемни халууржа, нюргамни хүлһэтэжэ, жаргалаа бэе соогоо багтаажа шадални дууһажа ТАНДАА, радио сонсогшод, хайр дураяа дуулгажа байнаб танай томоотойхон, зоригтойхон, дорюухан, ухаантайхан, шадалтайхан, бэрхэтэйхэн Чигчи! Мэндэ амар, Гүүглэй Мэргэн баатар ахай!
Гүүглэй. Амар мэндэ-э, дүүхэй Чигчихэй!
Чигчи. Һара шэнын амар мэндэ, ахатан! Буруу булшантай, дааган далантай, он жэлдээ баян тарган оробо гүт!
Гүүглэй. Буруу булшантай, дааган далантай, он жэлдээ баян тарган оробобди!
Чигчи. Гүүглэй ахай, танда нэгэ просьба байна.
Гүүглэй. Просьба гээшэш буряадаараа юун гэхэб?
Чигчи.
Просьба? Ээ, не помню.
Гүүглэй.
Просьба – хүсэл. Зай, дүүхэймни, анхаралтайгаар шэхээ табяад һуунаб.
Чигчи. Ухи поставили что ли?!
Гүүглэй. Не ухи, а уши.
Чигчи. А, шэхэеэ гэжэ гү! Шэхэтнай, нээрээшье, баатар хүнэй шэхэн байна лэ-эээ!!!
Гүүглэй. Баатар шэхэн гэхэдээ, дэлбэгэр томо шэхэтэй гэнэ гүш?
Чигчи. Үгы, ахай! Баатар гоё шэхэтэй байнат!
Гүүглэй. Зай, Чигчи, минии шэхэн тухай хөөрөөгөө һүүлдэнь сүлөөтэйгөөр хөөрэлдүүжэмди.
Чигчи. Зай, тиигүүжэмди, ахай. Би танда хүсэлээ дуулгахамни, болохо гү?
Гүүглэй. Болоно бэд даа, дүүхэймни. Шагнажа һуунаб.
Чигчи. Гүүглэй ахай, та мэдэнэ бэзэт, минии сестренка Наран-Гэрэл детсадигай үхин гэжэ.
Гүүглэй. Сестрёнкатай хэзээнэй болошоо юмта?! Һаяханайл айлай хөөрүү одхон бамбаахай ябагша бэлэйш!
Чигчи. Аяар гурбан жэл одхон бэшэ, ахай болоод ябанаб, Гүүглэй ахай! Чигчи ахай гүүлэдэг болонхойб үнинэй!
Гүүглэй. Ай, хөөрхы, хайрлыш намайгаа! Шимни иимэ үндэр нэрэ зэргэтэй, ахай болобо ха юмши даа! Одоол хүлисэжэ хайрлыш ахайгаа, Чигчи ахай! Сестрёнкашни теэд Наран-Гэрэл гэжэ имятай гэнэ гүш!
Чигчи. Ахай, та намаар наада хэжэ зорёолногүй бэзэт? Сестрёнка бэшэл даа, дүү басаган. Наран-Гэрэл гэжэ нэрэтэй. Детсадик бэшэ – сэсэрлиг. Зорёолжай байнат намайгаа.
Гүүглэй. Бурхан хараг, үгы бэд даа, дүүхэймни! Шамаараа наада хэжэ байха ….ухаандамнишье иимэ нүгэлтэй бодол ороогүй лэ!
Чигчи. Ммм...Юун гэжэ хэлэхэ аад, мартажархиба гээшэбиб...
Гүүглэй. Минии уши тухай гү?
Чигчи. Үгы, һанааб-һанааб. Минии дүү басаган Наран-Гэрэл сэсэрлигтээ даабари абаа. Өөр тухайгаа буряад хэлээрээ хөөрэжэ үгэхэ, гэр бүлэ, гэрэй байдал, амитад тухай, нэгэ үдэрэй ажамидарал тухай хөөрэжэ һураха гэһэн даабари.
Гүүглэй. Тодорхойлжо үгыш маанадтаа, дүүхэймни. Юун тухай хөөрэхэ юм? Нэгэ үдэрэй ажамидарал гээшэ Юун гээшэб?
Чигчи. Хүн бүхэнэй нэгэ үдэрэй ажамидарал гэхэдэ гү, распорядок дня гэжэ ойлгобоб. Үглөөнһөө эхилжэ юу хэнэбиб гэхэдэ, һэринэб, унтарияа заһанаб, зарядка хэнэб, нюр-гараа угаанаб, шүдөө сэбэрлэнэб гэхэ мэтэ.
Гүүглэй. Мүнөө ойлгожо абабаб. Тиимэһээ дүү басаган Наран-Гэрэлдэшни туһалжа ороё. Зай гэжэ, понедельник – трудный деньһээ эхи табия. Ши бидэ хоёр хэшээлдэхэбди. Минии асуудалнуудта харюу үгэжэ, дүү басагандашни хэшээл ойлгуулхабди. Эхилхэмнай гү?
Чигчи. Эхилэе, багша!
Гүүглэй. Зай, хүбүүд-басагад, сэсэрлигэй багашуул, һургуулиин һурагшад, анхаралтайгаар шагнажа, хүхюутэйгээр шэнэ наадандаа ороёбди!
Чигчи. Урра! Наадая-наадая! Собхороё, харайлдая! Шашханаса шааялдая-шууялдая! Эшхэрэлдэе-хашхаралдая! Басагадайнгаа гэзэгэ зулгаая, сүүмхэнүүдээрээ шэдэлсэе, аашалдая!
Гүүглэй. Дуугай! Үхибүүд, бү шууялдагты! Чигчи, шимни яаба гээшэбши?! Һонодо хазуулһан хашараг шэнги галзуурбаш!
Чигчи. Үгы, теэд бидэ уроктоо оробо ха юм бибди!
Гүүглэй. Урок – хэшээл. Хэшээлдээ оробобди. Хэшээлдээ иимэ шууяатайгаар ородог юм гүт? Яаһан журамгүй зан абаритай үхибүүд гээшэбта!
Чигчи. Гүүглэй ахай, битнай зорёолно ха юм биб! Шутка! Битнай ерээдүй артист ха юм биб, ахай! Хулиган хүбүүшхын роль нааданаб. Үнэн дээрээ бидэ – ученигүүд дисциплинатай, томоотой үхибүүдбди.
Гүүглэй. Журам – дисциплина. Шутка – хошон зугаа. Артист – зүжэгшэн. Роль- дүрэ. Ученик – һурагша.
Чигчи.
Аһаа, һанажа абая. Журам – дисциплина. Манай ангиин һурагшад журамтай, томоотой, эрдэм номдо дуртай. Би томо болоод, хошон зугаатай, бэрхэ артист-зүжэгшэн болохоб. Олон дүрэнүүдые наадахаб.
Гүүглэй. Зай, Чигчи, шимни зүжэгшэн боложо, дүү басаган Наран-Гэрэлэй дүрэдэ орожо, тоглолто-наадаяа эхилэе. Допустим, сегодня воскресенье семь часов утра.
Чигчи. Допустим. Воскресенье буряадаар Юун гэхэбиб?
Гүүглэй. Воскресенье – гарагай нэгэн. Ням гараг – день Солнца. Ням – Солнце.
Чигчи. Ням гараг. Мүнөөдэр Ням гараг гэе, воскресенье, день Солнца, допустим!
Гүүглэй. Буряад- монгол ёһоороо долоон хоногуудай эхи табидаг гараг Ням болоно. Воскресенье, семь утра.
Чигчи. Ням гарагай үглөөнэй долоон саг. Зүб гү?
Гүүглэй. Ням гарагай үглөөнэй долон саг. Мама будит Наран-Гэрэл. Наран-Гэрэл хочется спать. Она не досмотрела свой чудесный сон. Хнычет. Хныч!
Чигчи. Что?! Ой! Юун гэжэ?!
Гүүглэй. Гондиныш гэнэб!
Чигчи. А-а-а! Унтахам! Нойрни хүрэнэ, эжы!
Гүүглэй. Бодо даа, басагамни.
Чигчи. А-а-а! Хр-хр-хрр. Сплю...
Гүүглэй. Бодо!
Чигчи. Хр-хр-хрр...
Гүүглэй. Бодо-бодо!
Чигчи. Бодо гэжэ не понимаю. Скажите по-русски!
Гүүглэй. Просыпайся! Бодо гэнэб!
Чигчи. Ай! Бү шэмхыт намайе! Бидэ зорёолжо наада наадана ха юм бибди! Юундэ нээрээ шэмхэнэбта, ахай!
Гүүглэй. Үгы теэд,  ши өөрөө юундэ һэринэгүйбши! Унтажал хэбтэхэ! Үшөө хурхиржай!
Чигчи. Би артист боложо, дүү басагаяа наадана ха юм биб!
Гүүглэй. Үгы, Юундэ хэбтэжэл байдаг юмши, бодохогүй?
Чигчи. Наран-Гэрэл дүүмни һэреэхэдэноь – унтажал хэбтэдэг! Танай хэлээшээр дүү басаганайнгаа образдо, дүрэдэ ороод наадана ха юм биб, багша-а!
Гүүглэй. Зай, ей-е даа, һэрииш энэ гэһээр!
Чигчи. Һэреэб! Что случилось?! Юун болооб, эжы?!
Гүүглэй. Бодожо нюур гараа угаа, үглөөнэйнгөө хоолдо орое! Ай гэжэ даа, хоол тухай хөөрэлдэжэ эхилхэдэ, досоомни уршаганажа-аржаганажа, эдеэлхэ дурамни хүрэшэдэг. Ошожо нэгэ мяхатай юумэ хото руугаа шаажархиха гээшэ гү даа. Зай, Чигчүүхэй, мүнөөдэрэйнгөө хэшээл иигээд дүүргэе. Үглөөдэр понедельник, семь утра гээд дахинаа эхилхэбди!
Чигчи. Зай, багша, үглөөдэр уулзахабди. Баяртай, багша! Баяртай, хүбүүд-басагад!
Гүүглэй.
Уулзатараа баяртай, үхибүүд!

Буряад FM, 90.8 FM
Буряад FM, 90.8 FM
ө ү һ